In 1998 was Betke Luijbregts in Valkenswaard de eerste vrouw in Nederland die als Prins Carnaval de scepter zwaaide over Striepersgat. Ze wilde per se Prins Betke genoemd worden. Ze was in Nederland echter niet de eerste vrouwelijke hoogheid die voorop ging in de polonaise. In het Zeeuws-Vlaamse plaatsje Ossenisse bestaat de volledige Raad van Elf uit vrouwen. De Carnavalsorganisatie bestaat daar sinds 1989 en het eerste carnaval had dan ook toepasselijk als motto: ‘Altijd dwars op de Snis, we hebben geen Prins maar een Miss!’
Door de jaren heen werden vrouwen lang geweerd uit de Raad van Elf, maar in steeds meer plaatsen krijgen 'de vrollie' een rol in het prinselijke gevolg. Op sommige plekken, waaronder Roosendaal, is de nar een vrouw. Ook in de grote steden zie je al vaker dat de Prins wordt vergezeld door adjudanten bestaande uit vrouwelijk schoon. Want ook in dat opzicht steken vrouwen de andere sekse naar de kroon. De uitdossingen die ze dragen zijn door vrouwen in het carnavalszuiden vaak zelf ontworpen en gemaakt. Ze zien er veruit het mooiste uit. Ik heb menig Prins Carnavalskluns gezien, die in aanzien maar schril afstak tussen de prachtige, opgedirkte assistentes.
De vrouwen kwamen ‘in opstand’. Ze gingen het zelf doen. Het vrouwencarnaval wordt onder diverse benamingen gevierd op donderdag voor carnaval. De dames (meestal als oude wijven verkleed) gaan dan uit zonder de mannen. Het verschijnsel mag gezien worden als een soort geëmancipeerde drang, omdat de vrouw – behalve in dansgardes, als dansmarieke, page of prinses – geen rol van betekenis speelde in het carnavalsgebeuren. Daar komt langzaam verandering in en dat is alleen maar goed.
Aanpassingen moeten mogelijk zijn, maar dan wel in lijn met de bestaande, georganiseerde tradities. Carnaval is van oudsher een mannenaangelegenheid. Daarin onderscheidt het zich niet van de gewone samenleving. Echter, vroeger waren er ook nauwelijks vrouwelijke burgemeesters, directeuren, premiers en presidenten. De laatste decennia verandert het en dat zal met carnaval ook gebeuren. Waarom? Omdat het in de lucht hangt, actueel is en een onderwerp van gesprek. De discussie is in gang gezet. Dat houd je niet tegen. Maar daarnaast zijn vrouwen ook gewoon betere bestuurders.
Carnaval staat bol van de tradities en dat moet zo blijven. Daarnaast vind ik dat het aanpassen van het aloude patroon zeker mogelijk moet zijn. Ik gun vrouwen een grotere rol en die mogen ze ook opeisen. Maar de functie van prins moet blijven. Wat mij betreft wordt daar de streep getrokken. Ik zou het niet carnavalesk vinden als dat verandert in prinses. Het zou het geheel juist meer cachet geven als hier een vrouw náást regeert. Geen prinses, maar een vorstin die domineert, kleur geeft, en het totale bonte gezelschap overziet. Het Koningin en Premier principe, zeg maar.
Vrouwen zijn namelijk ook betere carnavalisten dan mannen. Hun drinkgedrag bijvoorbeeld is heel anders dan dat van mannen. Ze kunnen uitstekend carnaval vieren zónder een glas aan te raken. Ik moet de eerste man nog tegenkomen die daartoe in staat is. Maar de prins moet prins blijven.
