JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Dromen over de Donge

Als rasechte Dongenaar heb ik iets met de Donge, in al de jaren dat ik op deze aardbol sta heb ik die Donge zien veranderen. Ouderen onder ons zullen het nog wel weten, hoe pikzwart eens het water eruit zag, om nog maar niet over de stank te praten., Als mens hebben we daar ons aandeel in gehad, leerlooierijen, boeren en allerlei bedrijven, ze loosden hun afvalwater simpelweg in de Donge. Huiden hingen aan de rand in het water en stoffen gebruikt voor het looien veroorzaakten de vervuiling. Gelukkig heeft men grootscheeps ingegrepen, rioolafvoeren werden gesaneerd en vervuild slib werd afgegraven. Ook spoelde men veel van de vervuiling weg, dat kwam dan weer in de Biesbosch terecht.

Toekomst

Als natuurliefhebber droom je weleens, dat deed ik al lange tijd geleden, toen ik bij de vaststelling van het bestemmingsplan betrokken was. De Donge was een ecologische verbinding, maar dat was erg moeilijk te realiseren. Toentertijd werd het plan geboren de ecologische verbinding rondom Dongen te laten lopen. De Onkelsloot ging daarbij een belangrijke rol spelen, het werd een groot succes. Menig wandelaar en fietser kan dat beamen, vogels, dieren, insecten en ja ook planten verplaatsen zich langs deze verbinding. Toch blijf ik dromen, over een Donge, die nog groener wordt, althans de oevers van dit water.

Plan

De gemeente, het waterschap en andere organisaties kwamen bijeen, om het een en ander te verkennen. Wat zijn de mogelijkheden, om de Donge meer beleefbaar te maken, soms kan dit eenvoudig. Een smal pad langs de Donge kan een eerste stap zijn, daar waar dit mogelijk is. Loop er maar eens langs, vanaf de sifon die onder het kanaal door loopt. Meteen zie je daar al kansen, vanaf de Kanaaldijk Noord zou er zomaar een paadje gemaaid kunnen worden. De oevers zouden wat uit moge dijen, zodat er een soort moerasgebiedje ontstaat, mooi aansluitend op het natuurgebied van de Eagle Shelter. Bij de Heuvel duikt het eerste probleem op, gebouwen staan hier tegen het water aan. Maar als de wil er is, kan dit opgelost worden, een vlonderpad zou uitkomst kunnen bieden.

Park

Zo komen we als vanzelf in het parkgedeelte, wat vroeger van de broeders was. Vroeger heeft men daar nog weleens iemand met rolstoel en al uit het water moeten vissen. Nu zou er ruimte voor de Donge gemaakt kunnen worden, simpelweg door een bochtje in de Donge te maken. Een bochtje betekent gelijk, dat de rivier aan de ene kant zand wegneemt en aan de andere kant een strandje vormt. Ideaal voor vogels die het van water moeten hebben. Als we helpen door er een steil kantje te majken, dan hebben we al een goede uitgangssituatie voor een ijsvogelnest, ja durf te dromen. Men zou er zelfs voor kunnen kiezen om het voormalig zwembad erbij te betrekken. We steken over bij de Beneluxlaan en daar is ruimte genoeg, zeker voor een doorgaand pad, dichter naar het water toe. Ook hier zou een natuurlijke bocht niet misstaan en zou gemakkelijk te realiseren zijn.

Middellaan

We duiken onder deze drukke weg door en komen bij weer een kansrijke plek uiut. Nu ziet het er daar allemaal wat gekunsteld uit. Paden liggen van de Donge vandaan, een eilandje dat door bomen geheel wegvalt. Haal je de beplanting ervan af, dan oog het al anders. Gooit men een gedeelte dicht, dan heeft men alweer een natuurlijke bocht te pakken. Ter hoogte van de Volckaert zou men zomaar een nieuwe bocht kunnen graven. Het zand zou men dan aan de oever kunnen storten en een oeverzwaluwwand ontstaat. Bijkomstig effect, de bewoners van het huis kunnen genieten van de af en aan vliegende vogels.

Fundament

Nabij de brug onder de Sluisweg liggen nog resten van wat eens een watermolen was, een verhelderend bord zou op zijn plaats zijn op deze historische plek. Zelf weet ik het niet meer, mogelijk heeft hier een plas gelegen, met aan aanvoerkanaal. Vaak zo om watermolens bij laag water toch te voorzien van aandrijving. Zou zomaar een mooie speelplek kunnen worden, een waterspeelplek. Aan de andere kant richting Lage Ham, dan ruimte rechts vervolgens links, net genoeg voor een pad, oversteken kan met een avontuurlijke hangbrug.

Lage Ham

Een historische plaats natuurlijk, want waar werd er leer gelooid, bij de talrijke kleine looierijen, er staan er nog diverse. Nu bewoond door particulieren, maar het geeft een kans, om oud Dongen in beeld te brengen. Juist hier stonden de rekken aan de oever, waar de huiden overheen hingen, de moeite waard om te laten herleven. Het zichtbaar maken van een element waar Dongen zijn bestaan mede aan te danken heeft. Aan de wegkant zou natuurlijk groen de oevers aan moeten kleden en de Donge zichtbaar maken. Zo zouden de bruggen eigenlijk in eenzelfde huisstijl moeten zijn, hoe aantrekkelijk zou dat zijn. Fietsers en wandelaars zouden er enorm van genieten, misschien is er zelfs ruimte voor een terras aan het water?

De Rode brug

Op weg naar de Rode Brug komen we langs de Windmolenweg, daar ligt nu een groot groen gazon. Daar zou een gebied kunnen ontstaan met rabatten, met daarop eiken, eiken die vroeger geschild werden voor de schors als looistof. Bij de Watertorenstraat steken we de Lage Ham over en belanden zo bij een volgend historisch punt. De rivier de Donge vormt de grens tussen Oost- en West-Brabant. Er lagen van oudsher niet veel bruggen over. Een van die weinige, historische bruggen over de Donge is de Roode Brug in Dongen, aangelegd op verzoek van het dorpsbestuur in 1739. In het voorjaar van dat jaar verzochten de Dongense schepenen aan de Prins van Oranje (als Heer van Breda) om in de Lage Ham een brug over de rivier te mogen leggen, de Rode Brug. Wat verder sluit tenslotte het pad aan op de ecologische verbinding en de dijken langs de Donge. Durf te dromen zou ik zo zeggen.

Natuurman Christ, Natuurvereniging Ken en Geniet.